PGS. TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Giám đốc Qũy Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) khẳng định, trường học không khói thuốc tạo môi trường học tập và làm việc trong lành, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí không có khói thuốc; giúp ngăn ngừa việc bắt đầu hút thuốc lá trong học sinh và giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, cán bộ giáo viên.
Gần 50% học sinh thường xuyên hút thuốc thụ động tại nhà
Theo Điều tra toàn cầu năm 2010 về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (trên 15 tuổi), Việt Nam thuộc nhóm 15 nước có số người hút thuốc cao nhất trên thế giới. Tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc là 47,7 %. Việt Nam hiện có 33 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc.
Còn theo Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh từ 13-15 tuổi vào năm 2014, tỷ lệ hút thuốc lá trong học sinh nam là 4,9% và học sinh nữ là 0,2%. Tỷ lệ hút thuốc này tuy có giảm (khoảng 1%) so với Điều tra năm 2007. Tuy nhiên, vẫn còn 47,7% học sinh thường xuyên hút thuốc thụ động tại nhà; 66,5% học sinh phơi nhiễm với khói thuốc tại các địa điểm công cộng trong nhà.
Ngoài tác hại đến sức khỏe của việc hút thuốc, việc hút thuốc thụ động cũng là một nguyên nhân khiến học sinh trở thành người hút thuốc. Khi bắt đầu hút thuốc, các em chưa nhận thức đầy đủ tính chất gây nghiện và các nguy cơ mắc bệnh do việc hút thuốc. Hút thuốc càng sớm, bệnh xuất hiện sớm hơn và hậu quả cũng nặng nề hơn. Bên cạnh đó, hút thuốc trong học sinh còn là một trong những nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm các tệ nạn xã hội khác như nghiện ma túy, rượu…
Qũy Phòng, chống tác hại thuốc lá cho biết, việc phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học sẽ giúp ngăn ngừa các em không trở thành người hút thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng, giảm các gánh nặng bệnh tật, kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.
Ý nghĩa của việc xây dựng trường học không khói thuốc lá
Thực hiện trường học không khói thuốc giúp cho các em học sinh, các thầy cô giáo đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc. Ngoài ra, thực hiện trường học không khói thuốc là một biện pháp hữu hiệu trong việc ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của các em học sinh, giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc.
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, thực hiện trường học không khói thuốc sẽ hỗ trợ tích cực những người hút thuốc giảm số lượng điếu hút và tăng thêm quyết tâm bỏ thuốc. Một trường học không khói thuốc góp phần xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học, hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa… giảm chi phí vệ sinh môi trường.
Trường THPT không khói thuốc là trường học không có hành vi hút thuốc và không có việc mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê khẳng định, trường học không khói thuốc tạo môi trường học tập và làm việc trong lành, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí không có khói thuốc; giúp ngăn ngừa việc bắt đầu hút thuốc lá trong học sinh và giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, cán bộ giáo viên.
Tiêu chí xây dựng trường THPT không khói thuốc bao gồm: (1) Có niêm yết quy định cấm hút thuốc lá tại nơi có nhiều người qua lại. (2) Có treo biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng học, phòng làm việc, phòng ăn, hành lang, cầu thang, các khu công cộng khác trong phòng. (3) Có kế hoạch hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá. (4) Có triển khai các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá. (5). Không có hiện tượng mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong khuôn viên trường học. (6). Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như gạt tàn, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc… (7) Không nhận sự hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất ký hình thức nào. (8) Đưa nội dung không hút thuốc vào tiêu chí bình xét thi đua cán bộ, giáo viên, học sinh… (khuyến khích) (9) Không có hiện tượng hút thuốc và đầu mẩu thuốc lá trong các lớp học, phòng làm việc và trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.
Những ảnh hưởng khác của việc hút thuốc
– Tăng ngày nghỉ làm của cán bộ giáo viên do mắc các bệnh liên quan đến hút thuốc.
– Tăng chi phí bảo hiểm khám, chữa các bệnh do sử dụng thuốc lá gây ra.
– Tăng chi phí dọn dẹp, vệ sinh môi trường, bảo dưỡng cơ sở vật chất của trường.
– Tàn thuốc lá, đầu mẩu thuốc lá gây mất vệ sinh, khói thuốc làm xỉn màu các tài sản, làm xấu cảnh quan môi trường sư phạm.
Quỳnh An